VERNACULAR ARCHITECTURE FOR SUSTAINABLE RURAL DEVELOPMENT: A CASE STUDY OF KALEYBAR DISTRICT IN IRAN1

Located within Arasbaran Protected Zone, Kaleybar is an attractive rural tourism area of noticeable potential yet suffering from limited infrastructures. Vernacular architecture represents one of the major factors contributing into sustainable development of rural tourism. The aim of this study is to evaluate the vernacular architecture of the region, in term of building typology and building physics. In order to evaluate vernacular architecture of Kaleybar area using the method of (Anna Maria 2009), six houses of five determined villages within the research area were selected. The plan and section of the houses were prepared through personal fieldwork, the author’s measurements, sketches, observation and local people’s interviews. Including layout (orientation in relation to the sun and wind, aspect ratio), spacing (open space), opening (size-position, semi-open spaces), building envelope (walls, roofs). These design principles of dwellings bases on a thoughtful approach to environment and climate. These passive design principles of vernacular architecture can be utilized as ecological pattern in architectural practice within the region in relation to sustainable rural development.

SÜRDÜRÜLEBİLİR KIRSAL KALKINMA İÇİN YÖRESEL MİMARİ: KELEYBER BÖLGESİ (İRAN) ÖRNEĞİ

Arasbaran Koruma Bölgesi içinde yer alan Kaleybar vadisi, kısıtlı altyapısı ve göze çarpan potansiyelleri ile dikkat çekici bir kırsal turizm alanına sahiptir. Yöresel mimari, kırsal turizmin sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunan en önemli faktörlerden birini temsil etmektedir. Bu araştırmanın amacı, bölgenin tipik mimarisini bina tipolojisi ve bina fiziği açısından değerlendirmektedir. Kaleybar bölgesinin yöresel mimarisini değerlendirebilmek için (Anna Maria 2009) yönteminden yararlanarak; araştırma alanı içinde belirlenen beş köyden altı ev seçilmiştir. Evlerin plan ve kesitleri yazarın kişisel alan çalışmaları, ölçüleri, eskizleri, gözlem ve yerel halkın görüşmeleri ile hazırlanımştır. Değerlendirmeler yerleşim düzenini (güneş ve rüzgâra göre yönlendirme, en boy oranı), aralığı (açık alan), açıklığı (boyut-konum, yarı açık alanlar), bina örtüsünü (duvarlar, çatılar) içermektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre bölgenin yöresel mimari tasarım ilkeleri, tamamen çevre ve iklime düşünceli bir yaklaşıma dayanmaktadır. Yerel mimarinin pasif tasarım ilkelerin kullanılması, bölgedeki sürdürülebilir kırsal kalkınma ile ilgili mimari uygulamalarda önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yöresel Mimari Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma Kırsal Binalar Kırsal Turizm Arasbaran